Wybitny historyk literatury, znawca twórczości kaszubsko-pomorskiej i tematyki gdańskiej - prof. Jerzy Samp stanie się bohaterem konferencji, która odbędzie się 7 listopada br. na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Gdańskiego. Wydarzenie wpisuje się w obchody roku Jerzego Sampa na Pomorzu.
16 lutego minęła 10. rocznica śmierci tego znamienitego naukowca, w związku z czym z inicjatywy Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego rok 2025 ogłoszono rokiem prof. Jerzego Sampa. Rada Języka Kaszubskiego poświęciła kaszuboznawcy czerwcowe Sympozjum Naukowe w Wieżycy, a podczas konferencji na UG „Jerzy Samp - Pomorze, Kaszuby, Gdańsk” o jego twórczości mówić będą naukowcy związani z uczelnią badacza. Ponadto swój udział potwierdzili prof. Daniel Kalinowski z Uniwersytetu Pomorskiego ze Słupska oraz prelegentka z USA dr Karolina Kierlańczyk.
- Wystąpienia będą stanowić pewne podsumowanie dorobku prof. Jerzego Sampa, który swoją twórczość rozwijał na trzech polach: Gdańsk - Kaszuby - Pomorze (stąd też tytuł konferencji) - mówił dr hab. Dušan-Vladislav Paždjerski, prof. UG, organizator wydarzenia.
W programie znalazły się także tematy zainspirowane twórczością patrona roku 2025. Prof. Dejan Ajdačić z Serbii (pracujący także na UG) przedstawi „Badania Jerzego Sampa o wiedźmach w szerszym kontekście slawistycznym”, a dr Jolanta Dziuba z Zakładu Slawistyki UG, zainspirowana pojęciem „bałtyckie mitopeje”, promowanym przez autora „Bedekera gdańskiego”, opowie o „mitopejach adriatyckich”.
Odsłonięcie tablicy i wyjątkowa wystawa
Konferencji towarzyszyć będą dwa wydarzenia - odsłonięcie tablicy przed aulą 1.47 Wydziału Filologicznego, która będzie nosić imię prof. Jerzego Sampa, a także otwarcie wystawy poświęconej historykowi literatury w holu budynku Neofilologii. Zobaczymy na niej książki i artykuły profesora, maszynopis jego doktoratu oraz artykuły z czasopism trójmiejskich - pozyskane z zasobów Biblioteki UG. Dzięki współpracy z Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej ekspozycję wzbogacą także fotografie: z Donaldem Tuskiem, Aleksandrem Hallem, Józefem Borzyszkowskim ze spotkania poświęconego Lechowi Bądkowskiemu, a także zdjęcia z pierwszej konferencji o kaszubskiej bajce z lat 70. XX wieku. Muzeum przekazało także oryginał listu kaszuboznawcy do prof. Hanny Popowskiej-Taborskiej (wybitnej językoznawczyni, slawistki, kaszubolożki, która w 1999 r. otrzymała tytuł doktor honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego) czy maszynopis fragmentu tłumaczenia „Remusa” Aleksandra Majkowskiego z konkursu literackiego im. Jana Drzeżdżona.
„Jerzy Samp z pewnością należał do najbardziej wyrazistych postaci zajmujących się kulturą i dziejami Kaszub, Pomorza i Gdańska przełomu XX i XXI w. o znacznie zróżnicowanych zainteresowaniach i osiągnięciach. Profesor Uniwersytetu Gdańskiego, historyk literatury, literaturoznawca i jednocześnie poeta, pisarz, członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, znawca regionalnej literatury. Badał też kaszubski, pomorski i gdański folklor. Wniósł znaczny wkład w poznanie oraz upowszechnienie regionalnych mitów oraz bajek, które wzbogacił własnymi utworami. Całe życie związany z Gdańskiem, a właściwie jego dzielnicą Orunią. Temu miastu poświęcił znaczną część swoich publikacji. Ważną przestrzenią jego aktywności była popularyzacja kaszubskiego i gdańskiego dziedzictwa kulturowego” - napisał o patronie 2025 roku dr Bogusław Breza, jeden z twórców Kaszubopedii.
Symbol Gdańska
W ogromnym dorobku prof. Jerzego Sampa szczególne miejsce odgrywa Gdańsk. Naszemu miastu poświęcił takie pozycje jak: „Gdańsk prawie nie znany” (1993), „Bedeker gdański” (1996), „Danzig von A bis Z” (1997), „Legendy gdańskie. Dawne, nowe i najnowsze” (2000), „Miasto magicznych przestrzeni” (2003). Był także twórcą scenariuszy do filmów: „Był sobie Gdańsk” (z Donaldem Tuskiem i Jackiem Sarnackim) (1996), „Tysiącletni Gdańsk” (1997), „Ave Gedanum” (widowisko plenerowe z okazji 1000-lecia Gdańska w 1997 r. na Długim Targu).
Szkoła Podstawowa nr 86 przy ul. Wielkopolskiej na Łostowicach nosi jego imię. Jest także patronem jednego z tramwajów Pesa Jazz Duo. W 2018 roku jego imieniem nazwano również punkt widokowy na zbiorniku wody Stara Orunia. Od 2022 roku istnieje Skwer Jerzego Sampa w dzielnicy Orunia - Święty Wojciech - Lipce, obok Traktu św. Wojciecha i Kanału Raduni, na wysokości ul. Gościnnej.
Dr hab. Dušan-Vladislav Paždjerski, prof. UG nie ma wątpliwości, że zmarły dziesięć lat temu wybitny naukowiec jest ważny dla wielu gdańszczan: - Prof. Jerzy Samp mógłby stać się symbolem Gdańska. Bardzo mocno przyczynił się do rozpowszechniania informacji i wiedzy o Gdańsku w „Bedekerze gdańskim” i innych ważnych publikacjach poświęconych dzielnicom naszego miasta. Udało mu się również powiązać tradycję kaszubską z gdańską, a także, można powiedzieć, „wyciągnął” gdańską esencję z tradycji kaszubskiej. Myślę, że jest to ważne dla każdego miasta, a dla Gdańska jest to wyjątkowe i unikalne. Na dodatek, prof. Samp w sposób szczególny naświetlił historię Oruni jako dzielnicy wyjątkowo ważnej dla przedwojennej ludności polskiej w Gdańsku.
Gdańskoznawca, kaszuboznawca i pomorzoznawca
Jerzy Samp był historykiem literatury, pisarzem, kaszuboznawcą, miłośnikiem Gdańska.
Na antenie Radia Gdańsk opowiadał o dziejach Pomorza, Gdańska i Kaszub, współpracował także z redakcjami „Dziennika Bałtyckiego” i „Tygodnika Morskiego”. Od 1971 r. był aktywnym działaczem Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego i współzałożycielem Instytutu Kaszubskiego.
Ważną częścią jego twórczości były studia nad literaturą kaszubską. Wygłosił kilkadziesiąt referatów i opublikował wiele artykułów dotyczących różnych aspektów tej problematyki. Był autorem wstępów do kilkudziesięciu książek innych kaszubskich i pomorskich autorów, utworów poetyckich, prozatorskich, eseistycznych.
Był laureatem literackiej Nagrody im. Lecha Bądkowskiego w 1986 r. przyznanej przez Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie. W 2007 roku otrzymał Nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury. Odznaczony Medalem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Gloria Artis” (2009).
Organizatorami wydarzenia jest Zakład Slawistyki i Studiów Słowiańskich, Instytut Studiów Klasycznych i Slawistyki UG we współpracy ze Zrzeszeniem Kaszubsko-Pomorskim.